کامپيوتری که هم اکنون به کمک آن در حال مشاهده و مطالعه اين صفحه هستيد، دارای يک ريزپردازنده است. ريزپردازنده بمنزله مغز در کامپيوتر است. تمام کامپيوترها اعم از کامپيوترهای شخصی، کامپيوترهای دستی و ... دارای ريزپردازنده می باشند. نوع ريزپردازنده استفاده شده در يک کامپيوتر می تواند متفاوت باشد ولی تمام آنها تقریبا عمليات يکسانی را انجام می دهند.

واحد مرکزی پردازش در هر کامپیوتر ، که پردازش های مختلف در آنجا انجام می گیرد، پردازنده یا CPU نام دارد. با استفاده از تکنولوژی ساخت قطعات نیمه هادی می توان این واحد پردازنده (CPU) را کوچک (ریز) نموده و در یک بسته بندی یا تراشه (IC) قرار داد، که به آن ریزپردازنده یا میکروپروسسور گویند. پس در حالت کلی کلمه CPU یک مفهوم کلی تری از کلمه ریزپردازنده است. با پیشرفت تکنولوژی، هم اکنون تمام CPUها بصورت ریزپردازنده ساخته می شود در صورتی که در کامپیوترهای نسلهای پایین تر به دلیل پایین بودن تکنولوژی ، امکان ساخت CPU بصورت متمرکز و در داخل یک بسته بندی (تراشه) وجود نداشت.
 

تاريخچه مختصري از ريزپردازنده ها

ريزپردازنده، پتانسيل های اساسی برای انجام محاسبات و عمليات مورد نظر در يک کامپيوتر را فراهم می نمايد. ريزپردازنده از لحاظ فيزيکی يک تراشه است. اولين ريزپردازنده در سال 1971 و با نام Intel 4004 معرفی گرديد. ريزپردازنده فوق چندان قدرتمند نبود و صرفا" قادر به انجام عمليات جمع و تفريق چهار بيتی بود. نکته مثبت پردازنده فوق، استفاده از يک تراشه بود. قبل از آن مهندسين و طراحان کامپيوتر از چندين تراشه برای توليد CPU استفاده می کردند.

اولين ريزپردازنده ای که بر روی يک کامپيوتر خانگی نصب گرديد، 8080 بود. پردازنده فوق هشت بيتی و بر روی يک تراشه قرار داشت. اين ريزپردازنده در سال 1974 به بازار عرضه گرديد. اولين ریزپردازنده ای که باعث تحولات اساسی در دنيای کامپيوتر شد، 8088 بود. ريزپردازنده فوق در سال 1979 توسط شرکت IBM طراحی و اولين نمونه آن در سال 1982 عرضه گرديد.